Search NuiPik Blog ลองใส่คำดูสิค่ะ

Wednesday, March 4, 2015

ป้อน 4 ขวบ ผ่าตัดทอนซิลและอะดินอยด์ @ ร.พ. ตา หู คอ จมูก

ตอนพี่ปั้น 3 ขวบ ก็เข้ารับการผ่าตัดทอนซิลและอะดินอยด์
http://nuipik.blogspot.com/2012/07/blog-post_03.html


คราวนี้ถึงคิวน้องป้อนบ้าง
ที่จริงแล้วป้อนพบคุณหมอประกอบเกียรติ หิรัญวิวัฒน์กุล
(โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์)
พร้อมกับพี่ปั้น และปะป๊า มาประมาณปีกว่าๆ มาแล้ว
สาเหตุ คือ ป้อนนอนกรน มีอาการหายใจครืดคราด
นอนดิ้น เหมือนหลับไม่สนิท ตื่นกลางคืนบ่อย
เบื้องต้น คุณหมอให้ป้อนไป X-Ray ก็ได้ความว่าต่อมอะดินอยด์โตมาก
แต่ด้วยคุณหมอเห็นว่าป้อนยังเล็ก น่าจะลองให้ทานยาซักระยะ
เผื่อจะดีขึ้น  คุณหมอให้ป้อนทานยา Ormist และ Singulair
วันละ 1 ครั้งก่อนนอน
แต่ดูเหมือนว่า ป้อนยังคงนอนกรนและดิ้น
เหมือนหลับไม่สนิทอย่างเดิม

11.11.2557 คุณหมอให้ป้อนไปทำ Sleep Test
ซึ่งผลก็ออกมาว่า ป้อนมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับด้วย
http://nuipik.blogspot.com/2014/11/sleep-test.html


14.02.2558 มาบคุณหมอตามนัดที่ ร.พ. จุฬาฯ ทั้งครอบครัว
คุณหมออธิบายให้ฟังว่า การผ่าตัด ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่ง
ในการรักษา ซึ่งในกรณีของป้อน (อายุ 4 ขวบ) คุณหมอก็
แนะนำให้รับการผ่าตัดต่อมอะดินอยด์และต่อมทอนซิล
ซึ่งจากผลการ X-Ray และการทำ Sleep Test
 จะเห็นว่าต่อมอะดินอยด์อักเสบและโตมาก

ก็เหมือนกับพี่ปั้น
ป้อนจะต้องมารับการผ่าตัดที่ โรงพยาบาลตา หู คอ จมูก
แต่ปัญหาสำหรับแม่นุ้ยในตอนนี้
ไม่ใช่เรื่องการตัดสินใจให้ป้อนทำผ่าตัด...
แต่คือ เรื่องการงดน้ำ งดอาหาร ก่อนการทำผ่าตัดของป้อน
มัน  ยาก  มาก!!!

ปรึกษาคุณหมอ ขอให้คุณหมอทำผ่าตัดตอนเช้าได้มั้ย
เนื่องจากปกติ คุณหมอจะทำผ่าตัดที่ ร.พ. ตา หู คอ จมูก
หลังจากออกตรวจคนไข้เสร็จ ซึ่งก็ประมาณหัวค่ำ ของวันเสาร์-อาทิตย์
ดงนั้นคุณหมอบอกว่า ถ้าอยากทำผ่าตัดตอนเช้า
ต้องเลือกวันที่เป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์

04.03.2558 วันฤกษ์ดี วันพระ วันมาฆบูชา
ป้อนนอนหลับตอนคืน
เลยทำให้งดน้ำ งดอาหาร ได้อย่างง่ายดาย
07.30 น. ก็มาเตรียมพรอมที่โรงพยาบาล
(โดยที่เจ้าตัวไม่รู้ตัวว่าจะต้องโดนทำผ่าตัด)
X-Ray ผ่านไปด้วยดี เพราะป้อนคุ้นเคย
เจาะเลือด เจ็บนิดหน่อยย แต่ก็ไม่เป็นปัญหา




09.00 น. ถึงเวลาเข้าห้องผ่าตัด
เข้าไปก็นั่งคุยกับคุณหมอซึ่งเป็นวิสัญญีแพทย์อยู่พักใหญ่

พอ 10.00 น. คุณหมอชวนป้อนเข้าไปเป่าลูกโป่ง
ป้อนก็เดินตามเข้าไปโดยดี (นึกว่าพาไปเล่นมั๊ง)
เป่า 2 ที หลับคร่อก!

ประมาณ 11.00 น. คุณหมอประกอบเกียรติ ออกมาจากห้องผ่าตัด
พร้อมกระปุกใส่ ชิ้นส่วนต่อมอดินอยด์และต่อมทอนซิล
ที่ตัดออกมา... มัน ใหญ่ มาก!

 



ป้อนออกมาจากห้องผ่าตัดก็สะลึมสะลือ
ร้องไห้นิดหน่อย แต่พอคุณหมอบอกว่าถ้าร้องไห้
แล้วเดี๋ยวจะเลือดออก ก็อึด ฮึด ได้แต่น้ำตาไหลอย่างเดียว
คงระบมแผลในคอน่าดู
อุ้มกันอยู่ในห้องพักฟื้นดูอาการหลังผ่าตัดเกือบชั่วโมง
ก็พร้อมกลับห้องพัก




พอฟื้น หายมึน ก็ขอดื่มน้ำ
ให้อมน้ำแข็งก็ยอม ให้ทานยาก็แสนง่าย
ซนๆ อย่างป้อน ไม่น่าเชื่อว่าจะ ว่าง่าย
ป้าๆ พยาบาลชมกันใหญ่
ป้อนทานน้ำแข็ง ทานยาได้ครบทุกมื้อ
ฟื้นตัวจนเกือบปกติได้เร็วมาก
นอนโรงพยาบาลกัน 1 คืน ก็กลับบ้านได้




ข้อมูลเพิ่มเติมอีกหน่อย
คัดลอกมาจาก

รศ.นพ.วิชญ์  บรรณหิรัญ
ภาควิชา โสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา
Faculty of Medicine Siriraj Hospital
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=898



การผ่าตัดต่อมทอนซิล และ/หรือ ต่อมอะดีนอยด์
(Tonsillectomy / Adenoidectomy)


            ต่อมทอนซิล (Tonsil)  และต่อมอะดีนอยด์ (Adenoid) เป็นเนื้อเยื่อต่อมน้ำเหลืองชนิดเดียวกันที่อยู่ในบริเวณทางเดินหายใจส่วนบน  โดยต่อมทอนซิลจะมีอยู่หลายต่ำแหน่ง แต่ที่เห็นชัดที่สุดเวลาอ้าปากจะมี 2 ก้อนอยู่ช่องคอข้างลิ้นไก่และโคนลิ้น  ส่วนต่อมอะดีนอยด์จะอยู่ในส่วนหลังของโพรงจมูกทำให้มองไม่เห็นจากการตรวจธรรมดา  การผ่าตัดต่อมทอนซิลและ/ หรือต่อมแอดีนอยด์ออก จะทำเมื่อ มีการติดเชื้อเรื้อรัง หรือเป็นๆหายๆ เช่น มีไข้คัดจมูกน้ำมูกไหลเรื้อรัง จนรบกวนคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย  หรือใช้รักษาอาการนอนกรนและภาวะหยุดหายใจขณะหลับชนิดอุดกั้น ซึงนิยมทำและได้ผลดีมากในเด็ก  การผ่าตัดทั้งสองอย่างนี้นิยมทำพร้อมกันในการผ่าตัดครั้งเดียว ภายใต้การดมยาสลบ โดยพทย์จะใส่เครื่องมือทางช่องปาก จึงไม่มีบาดแผลใดๆ ที่มองเห็นได้จากภายนอก  ใช้เวลาพักรักษาตัวในโรงพยาบาลราว 1-2 วัน  ผลจากการผ่าตัดมีผลต่อภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยน้อยมาก  ดังนั้นจึงมีความเสี่ยงในการติดเชื้อหลังผ่าตัดน้อย

การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด  ผู้ป่วยควรจะรักษาสุขภาพให้แข็งแรง เช่น พักผ่อนอย่างเพียงพอ เพื่อป้องกันไข้หวัดหรือการติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจเฉียบพลัน ซึ่งอาจทำให้ต้องเลื่อนการผ่าตัด สำหรับผู้ป่วยบางรายที่รับประทานยาบางชนิด เช่น ยาแอสไพริน หรือ ยาต้านการแข็งตัวของเลือด ต้องหยุดยาก่อนผ่าตัดหลายวัน ทั้งนี้ต้องปรึกษาแพทย์ เพื่อประเมินความพร้อมของผู้ป่วยสำหรับการผ่าตัด ซึ่งอาจต้องตรวจเลือด ภาพถ่ายรังสี หรือคลื่นหัวใจแล้วแต่ความจำเป็น นอกจากนี้ก่อนผ่าตัดจะมีวิสัญญีแพทย์และพยาบาลจะมาให้ความรู้  เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการดมยาสลบ  และควรงดน้ำและอาหารก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 6 ชั่วโมง (หรือตามความจำเป็น)   เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการดมยาสลบ  ซึ่งในกรณีของผู้ป่วยเด็กผู้ปกครองจะต้องดูแลตามคำสั่งของแพทย์อย่างเคร่งครัด


ความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการผ่าตัด โดยทั่วไปมักไม่รุนแรงและพบน้อยได้แก่ เลือดออกจากจมูก หรือปาก ซึ่งปกติมักมีปริมาณไม่มากและหยุดได้เอง แต่บางรายถ้าเลือดออกไม่หยุดอาจต้องไปทำการห้ามเลือดในห้องผ่าตัด   ผู้ป่วยอาจรู้สึกหายใจลำบากจากการบวมของทางเดินหายใจรอบแผลผ่าตัด  ซึ่งถ้าอาการรุนแรง อาจต้องใส่ท่อช่วยหายใจ หรือเจาะหลอดลมคอ  ผู้ป่วยจะพูดได้ชัดปรกติและมีผลต่อเสียงหรือการพูดน้อยมาก ยกเว้นผู้ที่ต้องใช้เสียงเป็นอาชีพเช่น นักร้อง หรือนักพากย์ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อน     นอกจากนี้อาจมีความเสี่ยงจากการดมยาสลบ   เช่น เสียงแหบจากการใส่ท่อช่วยหายใจ แผลบริเวณเหงือก ลิ้น บางรายที่ฟันไม่แข็งแรง อาจมีฟันโยกได้ เนื่องจากต้องใช้เครื่องมือในช่องปาก  อย่างไรก็ตามแม้ว่าผลข้างเคียงที่รุนแรง เช่น ปอดอักเสบจากการสูดสำลัก หรือน้ำท่วมปอด  พบได้น้อยมาก แต่ถ้าผู้ป่วยมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับระดับรุนแรง และมีโรคประจำตัว เช่น อ้วนมาก เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคเลือดออกผิดปกติ หรือ มีโรคหัวใจและโรคปอดร่วมด้วย  จะมีอัตราเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้สูงขึ้น

การปฏิบัติตนและสิ่งที่ควรทราบหลังผ่าตัด  
            1. ผู้ป่วยจะได้รับการรักษาตัวในโรงพยาบาล และส่วนมากสามารถกลับบ้านได้หลังผ่าตัด 24-48 ชั่วโมง หากรับประทานอาหารได้เพียงพอ และไม่มีภาวะแทรกซ้อน  ใช้เวลาพักทั้งหมดฟื้นราว 7-10 วัน
            2. ผู้ป่วยจะมีแผล โดยมักเห็นเป็นฝ้าสีขาวอยู่ในช่องคอตรงบริเวณเดิมของต่อมทอนซิลทั้งสองข้าง ซึ่งจะค่อยๆ หายเองภายใน 7-14 วัน   นอกจากนี้ในช่วงวันแรก ๆ อาจมีอาการเจ็บคอ  กลืนลำบาก  รับประทานไม่ค่อยสะดวก ทำให้น้ำหนักลดได้   โดยผู้ป่วยจะได้รับยาที่จำเป็น เช่น ยาแก้ปวด  ยาแก้อักเสบ  หรือ ยาหยอดจมูก เพื่อห้ามเลือด เป็นต้น 
            3. หลังการผ่าตัดสัปดาห์แรก ทางเดินหายใจมักจะบวมขึ้น อาจทำให้หายใจไม่สะดวก และกรนไม่ดีขึ้น นอกจากนี้อาจมีเลือดออกได้ ดังนั้นควรนอนศีรษะสูง โดยใช้หมอนหนุน หรือเตียงที่ปรับได้  อมและประคบน้ำแข็งที่คอบ่อยๆ งดเล่นกีฬาที่หักโหมหรือยกของหนักชั่วคราว และหลีกเลี่ยงการขับเสมหะ การสั่งน้ำมูกหรือจามแรงๆ  โดยทั่วไปผู้ป่วยอาจมีน้ำลายหรือน้ำมูกปนเลือดออกเล็กน้อย ซึ่งถ้านอนพักและใช้ยาหยอดจมูกมักจะดีขึ้น อย่างไรก็ตามถ้าอาการเป็นรุนแรงขึ้นควรรีบไปโรงพยาบาลพบแพทย์ทันที   
            4. ใน 2-3 วันแรกควรรับประทานอาหารเหลวที่เย็น เช่น ไอศกรีม  หรือน้ำดื่มที่ให้พลังงาน หรือ อาหารอ่อน เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม  แต่ไม่ควรรับประทานอาหารที่แข็งหรือร้อน หรือ รสเผ็ดรสจัดเกินไป  อย่างน้อย 1 สัปดาห์แรกหลังผ่าตัด 
            5. ควรรักษาความสะอาดในช่องปาก เช่น บ้วนปากและแปรงฟันทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร
การนัดตรวจติดตามอาการ  แพทย์จะนัดมาดูอาการและฟังผลชิ้นเนื้อ (ถ้ามีการส่งตรวจ) ครั้งแรกประมาณ 1 สัปดาห์หลังผ่าตัด  และหลังจากนั้น 3-4  สัปดาห์ แพทย์จะนัดมาเพื่อประเมินผลการรักษาเพื่อพิจารณาแนะนำทางปฏิบัติอื่น ๆ ที่เหมาะสมต่อไป